Sau quá trình nỗ lực, năm 2021 xã Quang Khai đã hoàn thiện 19 tiêu chí nông thôn mới. Diện mạo, môi trường nông thôn đã có nhiều đổi mới, xanh-sạch-đẹp hơn trước. 3/3 thôn của xã đã thành lập được tổ thu gom rác thải, thường xuyên tổ chức thu gom và xử lý tại bãi rác tập trung của xã. Một số tuyến đường trên địa bàn xã đã được trồng hoa, cây cảnh để tạo cảnh quan đẹp. Đến nay, toàn xã đã trồng được 3.053m đường hoa. Đặc biệt, xã đã xây dựng và duy trì thành công mô hình phân loại rác thải tại nguồn với hơn 2.000 hộ dân tham gia, nhờ đó lượng rác thải phát sinh đã giảm rất nhiều so với trước.
Tuy nhiên theo ông Nguyễn Đức Thuận, Chủ tịch UBND xã Quang Khải, môi trường là một trong những tiêu chí động, khó duy trì. Khó khăn lớn nhất của xã trong tiêu chí này là xử lý rác thải tại bãi rác tập trung của xã. Hiện địa phương vẫn dùng biện pháp chôn lấp hoặc đốt rác nên chưa xử lý triệt để được nguồn gây ô nhiễm. Việc phân loại rác tại nguồn có hiệu quả, dễ thực hiện nhưng còn khó triển khai trên địa bàn toàn xã do thiếu kinh phí. Địa phương đang đề nghị với huyện cho thu gom và xử lý rác thải tại các nhà máy để bảo đảm hơn nữa môi trường nông thôn trong giai đoạn tới.
Đến nay, tất cả các xã trong huyện đều đạt tiêu chí môi trường. Theo đánh giá của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, nhờ xây dựng nông thôn mới, những năm gần đây diện mạo môi trường nông thôn có chuyển biến tích cực. Các phong trào như: “Chống rác thải nhựa” và “Nói không với túi ni lông và các sản phẩm từ nhựa sử dụng 1 lần”; phong trào vệ sinh yêu nước, Ngày Chủ nhật xanh... được các tổ chức đoàn thể địa phương tích cực thực hiện. Hầu hết các thôn, khu dân cư đã thành lập tổ vệ sinh môi trường, xây dựng các bãi chôn lấp rác thải, điểm tập kết rác thải; tỷ lệ rác thải sinh hoạt nông thôn được thu gom, xử lý ngày một tăng. Nhiều mô hình, phong trào bảo vệ môi trường được triển khai, nhân rộng góp phần giảm ô nhiễm môi trường nông thôn.
Tuy nhiên, để duy trì và phát huy những thành quả ấy trong quá trình xây dựng NTM, NTM nâng cao hay NTM kiểu mẫu đòi hỏi cần nhiều nguồn lực hơn nữa trước những bất cập đang tồn tại như một số chỉ tiêu vẫn mang tính tương đối, chưa cụ thể và thiếu bền vững. Thu gom rác ở khu vực nông thôn thường chỉ dừng ở chôn lấp. Phần lớn các địa phương chưa có hoạt động phân loại và tái chế rác thải...
Chính vì vậy, việc duy trì và nâng cao tiêu chí môi trường là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của các cấp chính quyền trong xây dựng NTM giai đoạn tiếp theo. Huyện sẽ huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn về đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường và thu gom, xử lý chất thải. Phấn đấu trong năm 2022 thực hiện thí điểm mô hình phân loại rác thải tại hộ gia đình trên địa bàn 4 xã và 18 xã còn lại, thực hiện thí điểm mỗi xã 50 hộ. Theo đó, toàn huyện có 9.920 hộ gia đình tham gia thực hiện thí điểm mô hình này. Huyện dự kiến trích ngân sách hỗ trợ mỗi hộ 340.000 đồng. UBND các xã tham gia mô hình sẽ tiến hành khảo sát, xác định vị trí xây dựng ô ủ rác, khu vực tập kết rác thải cho các hộ thực hiện thí điểm. Đây là hoạt động nằm trong Đề án "Xử lý chất thải sinh hoạt, giảm thiểu ô nhiễm môi trường nông thôn giai đoạn 2021-2025" của Huyện ủy, góp phần giảm thiểu rác thải sinh hoạt, bảo vệ môi trường nông thôn.
Cùng với đó, Huyện sẽ thực hiện đóng cửa các bãi chôn lấp rác thải đã đầy tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Tiếp tục rà soát cải tạo nâng cấp hoặc xây dựng mới bãi chôn lấp thải. Đối với những bãi chôn lấp rác thải đã đầy, sắp đầy rà soát bổ sung quy hoạch vùng huyện, quy hoạch chung xây dựng xã; đăng ký quy hoạch, kế hoạch sử đất để mở rộng hoặc xây dựng bãi chôn lấp mới. Thực hiện việc đóng bãi chôn lấp rác thải đã đầy theo quy định. Nếu không có quỹ đất để xây dựng bãi chôn lấp rác thải mới báo cáo UBND huyện đề xuất UBND tỉnh hỗ trợ vận chuyển rác về khu xử lý tập trung của tỉnh để xử lý. Chỉnh trang, hoàn thiện bãi chứa để đảm bảo hợp vệ sinh như: Bờ bao xung quanh bãi chôn lấp phải đảm bảo đủ độ cao để rác không tràn, bay ra ngoài; trồng cây xanh xung quanh; không để nước trong bãi rỉ, tràn ra ngoài,... Thường xuyên thực hiện việc xử lý chế phẩm sinh học, dùng đất phủ lấp phần bãi chôn lấp đã đầy rác. Tuyệt đối không được đốt rác thải tại bãi chôn lấp rác thải.
UBND các xã, thị trấn cùng với Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Chi cục Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường, Phòng Cảnh sát môi trường tỉnh để kịp thời phát hiện, xử lý kịp thời những dự án sản xuất, kinh doanh trên địa bàn có xả nước thải, khói bụi gây ô nhiễm môi trường. Thường xuyên quản lý, chăm sóc, bảo dưỡng và xây dựng thêm các tuyến đường hoa, đường cây trên địa bàn. Hướng dẫn nhân dân thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau khi đã sử dụng. Hàng năm huyện, xã bố trí kinh phí hỗ trợ vật tư, trang thiết bị, chế phẩm sinh học phục vụ công tác thu gom, vận chuyển và chôn lấp, xử lý rác thải sinh hoạt. Riêng ở cấp huyện, theo Đề án đã phê duyệt, UBND huyện hàng năm sẽ bố trí kinh phí hỗ trợ cho các địa phương khoảng 1 tỷ đồng.
Trần Yến: ĐPT